Anne schrijft

Na twee jaar doorgaan stortte ik vorig jaar in. Een fikse burn-out. Au. Ik dacht altijd dat je dan vooral flink moest bijslapen, maar niks bleek minder waar. Op internet zocht ik naar herkenning. maar tussen alle tips & tricks vond ik nergens hoe het dagelijks leven met een burn-out er uitziet. Ik had geen idee of er meer mensen niet staand konden douchen (ja) en elke dag in complete paniek wakker werden (ja). Dus besloot in het zelf op papier te zetten in een drieluik. Dit keer deel twee.

LANDEN

Met veel hulp word ik door de eerste maand gesleept. Eindelijk stopt het steeds dieper vallen en land ik. De landing lijkt zacht. Ik sta opeens weer staand onder de douche, ik eet een kroket, op een dag bel ik zelfs mijn beste vriendin die vol verbazing de telefoon op neemt (’Je bent zelf aan het bellen!’). De enorme paniek maakt plaats voor iets meer rust. Maar landen blijkt toch niet zo makkelijk. Na jaren van altijd gaan, weten mijn hoofd en lichaam niet meer hoe stilzitten werkt. Terwijl ik te uitgeput ben om een uur lang rechtop te zitten, maakt mijn hoofd alweer plannen. Een feestje over een maand, weer aan het werk over twee maanden. Tijdens een sessie met Janet vertel ik over mijn frustratie dat ik na zes weken nog steeds geen Netflix kan kijken. Nadat ik alles eruit heb gegooid, zet ze me met beide benen op de grond. ‘Je kan nog niet opstaan, je moet de komende maanden uitrusten.’ Dat is het moment dat ik begin in te zien wat een burn-out is en dat dit nog heel lang gaat duren.

Ik zal het proberen uit te leggen. Als je griep hebt ben je de eerste dagen heel erg ziek. Je voelt je vier dagen ellendig en op dag zes krijg je weer een beetje eetlust. Je wilt weer even uit bed. Je stapt onder de douche. Vanaf dat moment weet je dat het beter gaat. Elke dag is een stap vooruit en na een week zit je weer fris en fruitig op werk. Dat was precies hoe ik dacht dat het bij een burn-out ook zou gaan. De eerste maand ben ik ellendig, daarna wordt het in een stijgende lijn beter en na een aantal maanden ben ik weer helemaal fris en fruitig. Maar zo werkt het niet. Er is geen stijgende lijn, ik sta helemaal stil. En voor het eerst in jaren hoef, kan en mag ik niet vooruit.

Na dat gesprek accepteer ik vrij snel dat ik in een burn-out zit en dat het lang gaat duren. Ik zet mezelf helemaal stil. Ik hoef niks, ik kan niks en ik doe niks. Het is het begin van het lange stilzitten. Letterlijk stilzitten. Steeds als ik denk dat ik stil genoeg zit laat mijn lichaam weten dat het nog stiller moet. Zo zit ik elke dag uren in een leesstoel bij het raam. Met mijn benen op de poef onder een kleed. Ik lig op bed, op de bank. Mijn lichaam voelt zo uitgeput dat ik alleen maar wil liggen, wil slapen. Ondertussen raast mijn hoofd door met gedachten. Het lijkt soms alsof mijn hoofd nu pas tijd heeft om de afgelopen jaren te verwerken. Elke herinnering komt voorbij. Het is blijkbaar tijd voor een grote schoonmaak.

Als mijn lichaam begint te wennen aan de rust en de stilte, voel ik dat ik langzaam begin te herstellen. Met langzaam bedoel ik echt langzaam. Echt. tergend. langzaam. Ik merk het aan kleine stappen. Zelf een kopje thee zetten. Af en toe een kwartier tekenen. Een halfuur bezoek. En na zes weken ga ik voor het eerst weer naar buiten. Samen met mijn moeder loop ik naar de kinderboerderij vijf minuten verderop. Het is warm en ik vind het heerlijk om weer buiten te zijn. Na tien minuten ben ik doodop, maar vanaf dan ga ik elke dag even naar buiten. Eerst tien minuten, later twintig, nog veel later dertig. Die stappen zet ik niet in dagen, maar in weken, maanden. Ik ontdek nieuwe dingen die ik leuk vind en pak oude interesses weer op: buiten zijn, vogels kijken, tekenen, schrijven. Langzaamaan ontstaat er een ritme waarin ik langzaam mijn dag vul en mijn lichaam tot rust komt.

Maar voordat het als een lekkere vakantie klinkt: het is nog steeds geen rozengeur en maneschijn. We vieren de kleine stappen en door het ritme houd ik de dagen vol, maar het is nog steeds vooral ellende. Ik worstel nog met paniekaanvallen en stress, lig uren te slapen, ik kan geen muziek of televisie kijken en kom bijna niet de deur uit. Mijn hoofd is een zeef. Ik kan veel dingen niet herinneren en niets langer dan tien minuten onthouden. Ik vind het moeilijk om alleen te zijn en durf bijna niks uit angst voor paniekaanvallen en hyperventilatie. Alles is teveel en de dagen bestaan tijdens het stilstaan vooral uit stilte, tranen, slapen en doormodderen. Het is een enorm eenzaam proces en vaak ben ik radeloos omdat ik geen idee heb wat ik moet doen en hoe lang dit gaat duren.

Het is wel een belangrijke periode, want terwijl ik uren in een stoel zit heb ik heel veel tijd om na te denken. Alles komt voorbij. De afgelopen jaren, maar ook veel vragen. Hoe heeft het zover kunnen komen? Waarom heb ik alle signalen genegeerd of niet opgemerkt? In de lange uren en tijdens de sessies bij Janet denk ik na over mijn angsten en onzekerheden, de keuzes die ik heb gemaakt, de relatie met mijn lijf, mijn perfectionisme. Stukje voor stukje krijg ik in beeld wat me hier op deze stoel heeft gebracht.

Langzaamaan keert de rust in mijn lijf en voel ik, na jaren, de tijd en ruimte om na te denken hoe ik het anders wil doen. In de afgelopen jaren was ik vooral bezig om de externe dingen in mijn leven op te bouwen, maar ik vergat bij mezelf te kijken. En nu ik alleen nog maar stil zit heb ik geen andere keus dan naar binnen kijken. Na al die jaren kom ik voor het eerst weer bij mezelf terecht en dat is een verademing. Na vier maanden burn-out durf ik al voorzichtig te opperen dat hier misschien wel iets moois uit voort kan komen.

Volgende keer deel 3: opstaan